Các thuốc thông thường để chữa bệnh về đường tiêu hóa có thể gây các tác dụng dụ có hại lên chính hệ tiêu hóa của người bệnh
Các thuốc thường dùng là loại thuốc
trung hòa axít chlorhydric, thuốc chống tiết axít hydrochloric (HCl),
thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày, thuốc nhuận trường và thuốc điều chỉnh nhu
động ống tiêu hóa.
Thuốc trung hòa HCl. Thuốc
trung hòa HCl thường được sử dụng hiện nay là các thuốc nhôm hydroxyd,
magnesie hydroxyd, nhôm phosphat, canxi carbonat. Các loại thuốc này
ngoài tác dụng tích cực trong việc trung hòa chất axít dạ dày, sau khi
ngừng dùng chúng có thể gây tăng tiết chất gastrin làm cho dịch vị lại
tăng chất axít; các nhà khoa học thường gọi đây là hiện tượng trỗi dậy.
Các loại thuốc có muối nhôm hay gây táo
bón, ngược lại các loại thuốc có muối magnesie lại gây ra tiêu chảy do
cơ chế thẩm thấu và tiết dịch vị của dạ dày; vì vậy trong công thức điều
trị thường phải phối hợp cả hai loại muối này.
Thuốc chống tiết HCl. Những
loại thuốc này có thể gây ra triệu chứng buồn nôn, nôn, đi tiêu chảy
hoặc táo bón thoáng qua và tự khỏi mà không cần can thiệp biện
pháp. Thuốc ức chế bơm proton thường có tác dụng ức chế rất mạnh đến
việc tiết HCl nên đã có giả thiết cho rằng tình trạng thiểu toan kéo dài
có thể dẫn đến tình trạng phát sinh ung thư nhưng đây chỉ mới là giả
thiết.
Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày. Ngoài
tác dụng diệt loại vi khuẩn Helicobacter pylori hiện diện trong dạ dày,
bismuth còn có tác dụng băng bó bảo vệ niêm mạc dạ dày. Khi sử dụng
nhóm thuốc này, một số tác dụng không mong muốn gây hại về tiêu hóa có
thể xảy ra nhưng thường chỉ nhẹ và thoáng qua như: buồn nôn, nôn, đi đại
tiện phân lỏng và có màu đen, có khi màu đen xuất hiện ở lưỡi do thuốc.
Thuốc nhuận trường. Những
người bị táo bón phải sử dụng thuốc nhuận tràng để can thiệp, thuốc có
thể gây ra tác dụng không mong muốn thông thường là đi tiêu chảy do sự
thích ứng của từng người bệnh hoặc do liều lượng thuốc sử dụng. Cơ chế
gây ra tiêu chảy do thuốc nhuận trường là tăng tiết dịch của niêm mạc
ruột hoặc do tăng thẩm thấu.
Biểu hiện lâm sàng ghi nhận trong trường
hợp những người sử dụng thuốc nhuận trường có phản ứng không mong muốn
là đi tiêu chảy kéo dài, phân lẫn nhiều nước, có thể làm cho người sử
dụng gầy sút và nhất là bị hạ chất kali máu được phát hiện trên lâm
sàng, điện tâm đồ, xét nghiệm chất điện giải trong máu; độ pH của phân
có thể bình thường ở những người dùng thuốc có các muối magnesie hoặc
giảm ở những người dùng thuốc có sorbitol, mannitol hay lactulose. Ở
những người sử dụng thuốc anthraquinon khi soi đại tràng có thể thấy
niêm mạc ruột bị sạm đen, đôi khi phát hiện có cả những nốt loét trợt.
Thuốc điều chỉnh nhu động ống tiêu hóa. Thuốc
điều chỉnh nhu động ống tiêu hóa gồm thuốc kích thích nhu động ruột và
thuốc kìm hãm nhu động ruột; khi dùng để điều trị bệnh đường tiêu hóa
chúng có thể gây nên một số tác dụng không mong muốn.
Thuốc kích thích nhu động ruột thường
dùng hiện nay rất ít khi gây ra tác dụng không mong muốn về tiêu hóa,
tuy vậy trong một số trường hợp có thể làm đau quặn bụng thoáng qua, bị
sôi bụng hoặc đi tiêu chảy. Thực tế chỉ cần giảm liều lượng dùng của
thuốc thì sẽ khỏi các triệu chứng.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét